سیستم حسابداری
سیستم
حسابداری ، عبارتست از مجموعه ای از اجزا به هم پیوسته در داخل یک موسسه
که آثار مالی رویدادهای آن موسسه را به گزارشها و صورتهای مالی تبدیل میکند
.
سیستم حسابداری مانند هر سیستم دیگری از اجزا به هم پیوسته تشکیل
شده ، جهت نیل به یک یا چند هدف به فعالیت خود ادامه می دهد ، مبدل است
یعنی رویدادهای مالی را به صورتها وگزارشهای مالی قابل استفاده برای
گروههای مختلف استفاده کننده از اطلاعات مالی تبدیل می کند و با تهیه تراز
آزمایشی ، اطلاعات بازخور جهت کنترل سیستم حسابداری ارائه می نماید .
یک
سیستم حسابداری ، به عنوان یک سیستم جز از سیستم کل موسسه بوده و تمام
سیستمهای باز تحت تاثیر متقابل عوامل محیطی از قبیل عوامل اقتصادی ،
اجتماعی و ... قرار دارد .
درمورد تاثیر عوامل محیطی بر سیستم حسابداری
می توان از مطرح شدن حسابداری تورمی بعد از 1970 به این سو و یا از
تغییرات در قوانین مالیاتی ، تجاری و بانکی و تاثیر آن در داده ها و پردازش
آنها و تهیه صورتها و گزارشهای مالی بر اساس این تغییرات یاد کرد .
هر سیستم حسابداری از سه بخش تشکیل شده است :
- ورود داده ها : در یک سیستم حسابداری ، ثبت رویدادهای مالی بر اساس اسناد و مدارک اولیه به عنوان داده های به سیستم ، شامل صورتحساب ( فاکتور ) خرید ، صورتحساب فروش ، رسید دریافت ها و پرداخت های نقدی و ... انجام می شود .
- پردازش داده ها : پس از ورود داده ها ( اسناد و مدارک اولیه ) به سیستم حسابداری پردازش آنها به ترتیب زیر صورت می گیرد :
اسناد و مدارک اولیه پس از تجزیه و تحلیل تاثیر آنها بر دارائیها ، بدهیها ، هزینه ها ، درآمدها و حقوق صاحبان سرمایه موسسه ، حسب مورد به صورت بدهکار و بستانکار در دفتر روزنامه عمومی ثبت اولیه می شوند .
البته در برخی از موسسات ، به جای اینکه رویدادهای مالی را مستقیما از روی اسناد و مدارک اولیه در دفاتر ثبت نمایند ، اقدام به تهیه برگه حسابداری یا سند حسابداری ( پیش نویس روزنامه ) می کنند . در موسسات بزرگ ، ثبت اولیه اسناد و مدارک مربوط به گروهی از رویدادهای عمده مالی در دفاتر روزنامه اختصاصی صورت می گیرد .
ثبتهای انجام شده در دفاتر روزنامه عمومی و اختصاصی به حسابهای مربوطه در دفتر کل منتقل می شوند . زمانی که حجم رویدادهای مالی مربوط به یک یا چند حساب دفتر کل زیاد باشد ، برای داشتن اطلاعات جزئی تر و تفضیلی از این قبیل حسابهای دفتر کل ، از دفاتر معین یا کارتهای معین ، استفاده می شود . هر یک از دفاتر یا کارتهای معین ، یک حساب کنترل در دفتر کل داشته و تعداد دفاتر معین و حسابهای کنترل آن در دفتر کل به وسعت و نوع فعالیتهای یک موسسه بستگی دارد .
- ستاده ها : نتیجه
پردازش داده ها در یک سیستم حسابداری ، صورتها و گزارشهای مالی ( ستاده ها )
است . صحت ثبت رویدادهای مالی در دفتر روزنامه و انتقال آنها به دفتر کل ،
در پایان هر ماه با تهیه تراز آزمایشی تایید می گردد . تراز آزمایشی ، به
عنوان ستاده سیستم حسابداری و مبنای کنترل پردازش انجام شده ، مورد استفاده
برای تهیه صورتهای مالی واقع شده و برخی از اطلاعات آن به عنوان بازخور
برای اصلاح سیستم حسابداری به صورت داده های جدید وارد سیستم حسابداری می
گردند . ستاده نهایی سیستم حسابداری صورتها و گزارشهای مالی و اطلاعات
ارائه شده در آنها است.